НАВРӮЗ: АЗ ДИРӮЗ ТО ИМРӮЗ

НАВРӮЗ— ҶАШНИ ОФАРИНИШ

Наврӯз-Соли нав Наврӯз дар торихи ҷашнҳо ва ойинҳои мардумони ориёӣ, ба вежа тоҷикон, мақом ва ҷойгоҳи рафеъе дорад. Ин ҷашн яке аз суннатҳои деринаи ниёкони мо ба шумор меравад ва зеботарин ҷашн, оғози сол, эҳёи табиат, ва шуруъи кишту кор аст. Дар гузаштаҳои бисёр дур ниёкони мо ду фасли солро ҷашн мегирифтанд; фасли сармо ва фасли гармо! Якеро ҷашни ОФАРИНИШ меномиданд, ки дар аввали тирамоҳ баргузор мешуд, дигарӣ ҷашни эҳё ё РАСТОХЕЗ буд, ки дар аввали баҳор баргузор мешуд. Баъдҳо, ин ду ҷашнро муттаҳид карданд. Ва ин ид замоне фаро мерасад, ки баробарии шабу рӯз яксон мегардад. Ин ойин торихи зиёда аз чаҳорҳазорсола дорад ва куҳантарин оини миллӣ дар ҷаҳон ба шумор меравад. Наврӯз ҷашни миллии ниёкони мо буд ва бо густариши сарзаминҳо ва нуфузи сиёсӣ ва фарҳангии импиротуриҳои Эрони куҳан марзҳои миллиро убур кард ва ба дигар сарзаминҳо роҳ ёфт. Наврӯз қарнҳост, ки ба қавли устод Алии Шариъатӣ бар ҳама ҷашнҳои ҷаҳон фахр мефурӯшад, аз он рӯ, ки як қарордоди маснӯъии иҷтимоъӣ ва ё як ҷашни таҳмилии сиёсӣ нест, ҷашни ҷаҳон аст ва рӯзи шодмонии замин.

#АҲЗОБИ_ЧОПЛУС

Оҳой! муддаиёне, ки хуб “машҳуред”
Бидуни баҳрае аз донишеду мағруред!

Шумо ба анҷумани боди сард пайвастед
Ки қотилони ҳазорон чароғи гулнуред

Ба лутфи Мансабу Қонун чи зулмҳо кардед
Ки узви “Маҷлиси шӯрои дасти пурзӯред”

Дарахтҳои ҳезумшуда

Бидуни муқаддима….
Вақте ки тавоноии куллӣ дар анҷоми кӯчактарин умур, тасмим ва барномаеро надорем, вақте ки ҳаққи интихобро аз мо салб мекунанд, вақте ки аз рӯи иродаи шахсӣ дар анҷоми коре оҷизу нотавонем, вақте ки гуфтору кирдору рафторамонро бо чаҳорчубаҳо ва ҳадду марзҳои худтаъйиншуда маҳдуд мекунанд ва кунҷкованд, ки бидонанд масалан зершалворамон чӣ рангӣ аст, инҷост ки фотиҳаи Озодиро хондаем.
Торих гувоҳ аст, ки инсон тӯли қарнҳо ҳамеша дар ҷустуҷӯи чароғи Озодӣ будааст, то ки онро ҳамеша рӯшан нигоҳ дорад, аммо бодҳое худсохта ҳамвора дар садади хомӯш кардани он бархостаанд.

ПУТИН

Чӣ рафтааст, ки ҷуз зулму ғам намебинем
Асири панҷаи ин рӯзгори нангинем

На фикри авҷи саъодат, на фикри тарҳи навем
Ки соилони сари роҳи давлати Чинем

Чи солҳо, ки гузашт аз шиори истиқлол
Вале ҳанӯз аҷирони дасти Путинем.

Асири тафриқаему фиреби сад солус
Дучори гиряи бехуд, ҳамеша ғамгинем!

Билоди куфр ба фикри уруҷи инсонанд
Ҳанӯз мо пайи шаръи қавоиду динем!

Расидаанд ба моҳу ба фикри Мирриханд
Дучори масъалаҳои камарбапоинем!

Доктор Аюбӣ чеҳраи фарҳангии як торнамои тоҷикӣ шуд

Торнамои“Ахтари зулматсӯз” бо нишонии (https://khfirdavs.wordpress.com/2011/10/28/poll/)дарназарсанҷие , ки ахиран эълом намуда бо суоли  “Хадамоти кадоме аз ин чеҳраҳои фарҳангиро тақдир мекунед?», аз хонандагонаш дар мавриди шахсиятҳои фарҳангии 3 кишвари форсизабон -устод Муъмин Қаноат,хонум Гулрухсор,Аскар Ҳаким,шоирони мардумии Тоҷикистон, Меҳмон Бахтӣ,раиси Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон, Алиасғари Шеърдӯст,сафири Ҷумҳурии Исломии Эрон дар Тоҷикистон,доктор Ҳуҷҷатуллоҳи Аюбӣ,раиси Муассисаи фарҳангии ЭКО ва Шамсулҳақи Ориёнфар, намояндаи фарҳангии сафорати Афғонистон дар Тоҷикистон ширкат доштанд.Бар асоси натоиҷи як ҳафтаи назарсанҷӣ доктор Ҳуҷҷатуллоҳи Аюбӣ,Раиси Муассисаи фарҳангии ЭКО бо касби 54/05 дарсади оро мақоми аввалро касб намуд.Дар ин назарсанҷӣ наздики 3 ҳазор нафар боздидкунанда аз Тоҷикистон,Эрон,Афғонистон ва Русия ширкат намуданд.

Торнамои ”Ахтари зулматсӯз» як торнамои хабарӣ ва таҳлилии адабӣ буда, бо забонҳои асосан тоҷикӣ ва  як сахфаи англисӣ мебошад, ки рӯзона 29-то 31 ҳазор боздидкунанда дорад,ки бештари мухотабони он аз Тоҷикистон,Афғонистон ва Русияву Эрон будаанд.Ин торнамо дар соли 2007 тавассути Фирдавси Аъзам,шоир ва веблогнависи саршиноси Тоҷикистон ва яке аз бунёдгузорони веблогнависӣ дар Тоҷикистон таъсис шуда аз пурбинандатарин торнамоҳои ин кишвар маҳсуб мешавад.Ба гуфтаи Фирдавси Аьзам,бунёдгузор ва гардонандаи ин торнамо назарсанҷӣ ба сурати онлайн аст ва ҳамчунон идома дорад.

Шохмансури Шохмирзо

Нахустин хамоиши байналмилалии “Шеъри химоят” дар Точикистон

Нахустин хамоиши байналмилалии “Шеъри химоят” бо ибтикор ва ташаббуси Кумитаи имдоди имом Хумайни дар шахри бостонии Хучанди Точикистон баргузор шуд.

Чанде кабл дар кохи Рудакии шахри Хучанд бо ибтикор ва саъю эхтимоми Кумитаи Имдоди имом Хумайнии Чумхурии Исломии Ирон дар Точикистон барои нахустин бор дар шахри бостонии Хучанд хамоиши байналмилалии “Шеъри химоят” баргузор гардид.
Мавзуи мехварии ин хамоиш баррасии ашъори химоят буд. Дар хамоиши байналмилалии “Шеъри химоят” чехрахо ва шахсиятхои шинохтаи вилоятиву чумхури ва берун аз он ширкат доштанд. Аз чумла муовини раиси вилоят Мавчуда Бобоева, сафири Чумхурии Исломии Ирон дар Точикистон Алиасгари Шеърдуст (бо хамрохии хайъати кори), раиси Кумитаи имдоди Хумайни дар Чумхурии Точикистон Саидчаводи Разави ва хамчунин намояндагони ахли илму адаб, уламо ва удабои мухтараме аз Эрону Афгонистону Киргизистон иштирокдорони ин кунгура буданд.

Шоирони шинохтаи Точикистон Гулрухсор, Фарзона, Доро Начот, Махмадалии Ачами,мухакики шинохтаи кишвар Абдунаби Сатторзода, хунарманд Чурабеки Назри, муаррих ва адиби точик Мирзо Шукурзода, мухаккики чавон Мубашири Акбарзод, намояндаи фархангии сафорати Афгонистон дар Точикистон Шамсулхакки Ориёнфар, раиси китобхонаи Чумхурии Афгонистон ба номи Халилуллох Халили чаноби Мухаммадчафари Ранчбар,широни шинохтаи Эрон чаноби Мустафо Рахмондуст, Шамъи Сузон, намояндагони илму адаби шахри гухаррези Табрези Чумхурии Исломии Ирон, рузноманигор ва адиби шинохта аз шахри Алмаато Насибчон Амони аз мехмонони арчманд ва мухтарами ин хамоиши бошукух буданд.
Лозим ба зикр аст, ки чанде кабл аз чониби Кумитаи имдод -озмуни “Шеъри химоят” эълом гардида буд ва дар ин муддат шоирон ва навкаламон бехтарин нигоштахои худро дар робита бо дастгири ва химоят аз ятимону бепарасторон, маъюбону факирон манзури дабирхонаи ин хамоиш карда буданд. Дар ин хамоиш теъдоди зиёде аз шоирон аз чумхури ширкат намуданд.
Садорати ин хамоиш бар ухдаи шоираи ширинсухан ва халкии Точикистон хонуми Фарзона буд. Хамоиш бо сухани мукаддимавии эшон огоз гардид. Хонум Фарзона хузури хамаи ширкаткунандахо ва мехмонони мухтарамро дар шахри шайх Камоли Хучанди дар ин шахри покмарзи бостону ростон дуруд гуфт. Саркорхонуми Фарзона бо ишора ба шеъри хомоят гуфт, ки аслан шояд аввалин шеъри химоятро устод Рудаки гуфта бошад вакте мегуяд, ки “Марди набувад фитодаро пойи задан Гар дасти фитодае бигири, марди”
Зимнан шоираи хушбаён Фарзона ёдовар шуд, ки “Шеъри химоят шархи баёни рузгору ахволи хаёти афтодагону бекасону ранчурон нест, шеъри химоят манзураш ин аст, ки хамдардиву гамошноии якояки моро иброз созад ва хамчунин илко кунад, нафархои уфтодаву забун залил харгиз аз лутфи Хак ноумед набошанд, балки бо талошу пуёиё чахду харакоти ботини битавонанд зиндагии тоза биофаранд, битавонанд ки ба фардохо дуруд гуянд. Ашъори химоят низ аз ин дидгох мавриди барраси карор гирифт.
Дуктур Алиасгари Шеърдуст дар ин хамоиш хамчунин аз бузургии шеъри Фарзона ёд кард ва афзуд, ки имруз шахри Хучанд бо вучуди Фарзона ва бо шеъри у менозад. Хар касе ки аз Хучанд ном мебарад, билофосила номи Фарзона дар зехнаш чилва мекунад. Афзуд, ки ба кавли маъруф баракати умр дар кори неку хайр аст ва бузургтарин лаззатхо, лаззати некист ва бехтарин захираи фардо кори неки имруз аст ва некукор зиндаи човидон аст. Пас чи ниёзе ба ин сармастихои бодаи гуруру худписандию такаббур! Имруз кудакони ятиму бепарасторон ниёзи шадиде ба ишку мухббату химоят доранд ,ки дасти саховату некии кумитаи Имдод хамвора ба сари онхо соягустар аст. Кумитаи имдод ягона ниходест, ки дар Точикистон хамвора чатри мухаббату химояту дастгириро бар сари чунин ниёзмандон мегустуронад ва ба андозае шароитхоро бар онон мухаё мекунад.

Сафири Чумхурии Исломии Ирон дар Точикистон чаноби дуктур Алиасгари Шеърдуст перомуни рисолати шеъри химоят, накшу макоми шеъри химоят маъруза ва суханронии пурмухтаво ва хамзамон шунидани анчом дод. Мавсуф дар суханронии худ дар ин хамоиш яке аз рисолатхои шеърро химояту пуштибонии кишри ниёзманди чомеа унвон кард ва хадафи хамоиши мазкурро мухим арзёби кард. Сафири Чумхурии Исломии Ирон дар Точикистон арзиши адолатро бисёр бузург хонд ва афзуд “Хунарманди вокеи касест, ки дар миёни мардум бошад ва бо онон зиндаги кунад, бо онон мегиряд ва бо онон фарёд мекунад. Алиасгари Шеърдуст такид дошт, ки имруз дар шеър чи гуфтан аз чигуна гуфтан тафовут дорад, ки чи гуна гуфтан худ аз вижагихои рисолати хар шоир аст. Адолат бошад мухимтарин сифати хар инсон аст.”

Шоири хушсалика Озарахш, Гулрухсор,Адиба, Махваш Фарзонаи Зарафшони аз ашъори ба ин хамоиш манзургардидаашон порчахое кироат карданд.
Хамчунин Абдунаби Сатторзода адабиётшиноси варзида ва яке аз чехрахои маъруфи кишвар дар робита бо шеъри хомоят чанд порае аз шуарои клоссики точику форс ва муосир ба самъи хозирин кироат намуд ва рисолати адабиётро химоят аз инсону зиндагии у хонд. У афзуд адабиёт дар барои инсон ва барои инсон аст. Химояту пуштибони аз инсон ва парвариши одамият дар инсонро аз асолатхои адабиёт хонд. Чаноби Сатторзода дар чараёни суханронияш аз хамаи шоирон дархост кард то шеъре бисароянд ки аз инсон химоят кунад ва одамиятро дар инсон парвариш дихад.

Бар асоси натоичи нихоии ин ҳамоиши байналмиллалӣ раиси ҳакамон, чои аввалро ба Озарахш лоик донистанд, ҷои дуввум ба Адиба Хуҷандӣ ва Вораста сазовор дониста шуд, ҷои севвуми озмунро шоирони ҷавони вилоят Фирдавси Аъзам ва Маҳваш соҳибӣ карданд.
Бо хамин Кумитаи имдод бо эхдои чавоиз ба барандагонаш хамоишро ба поён расонд.