“Захмҳои шукуфта” барандаи ҷоизаи “Килки заррин” шуд

БОДКУНАК

Зиндагӣ, дунё, сарнавишт ё ҳар чизе ки номаш мегузорӣ, гоҳе чунон муштат мезанад, ки муддате ба худ намеоӣ. Ва танҳо ба қурсҳои оромбахшу хобовар паноҳ мебарӣ. Хабарҳои бад ҳич гоҳ ба хубӣ намеоянд. Се ҳафта пеш, расман аз ҳамсарам ҷудо шудам. Ба хотири машрубнӯшии эътиёдовар ва хушунатҳои беисташ. Аз хонадоршавиямон ҳанӯз ду сол намегузашт. Магар андозаи тобоварии як инсон чи қадр аст? Он ҳам дар зиндагие, ки бақояш ҳич замонат надорад.
Аммо болои ин, ки ҳанӯз ошуфтагию афсурдагӣ раҳоям накарда буд, дирӯз вақти сарфи субҳона занги телефони лаънатӣ бори сангини дигареро рӯи шонаам гузошт: хабари талхи марги дӯсти ҳамдонишгоҳиям, Юлита, ки ҳамроҳи шавҳар ва духтари панҷсолааш дар шаҳри дигаре зиндагӣ мекард. Ба ҳар ҳол зиндагии ҳар касе холӣ аз ин хабарҳои устухоншикану дарҷопиркун нест. Мисли тамоми одамҳои дигар дилам сиёҳ, банди пойҳоям суст ва рӯҳам захмӣ шуд.

Яке аз ҳамин рӯзҳо

Достон: #Яке_аз_ҳамин_рӯзҳо
Нависанда: #Гобриел_Горсиё_Моркез
Тарҷума: #Фирдавси_Аъзам

Саҳаргоҳи рӯзи душанбе гарму хушк буд. Урелию Эсковар (Aurelio Escovar) дандонпизшки саҳархез ва бидуни мадрак (муҷаввиз) соати шаши субҳ дармонгоҳашро (матаб) боз кард. Чанд дандони маснуъиро, ки ҳанӯз дар қолаби гачӣ буданд, аз зарфи шишаӣ бардошт. Муште аз абзорро ба тартиби андоза чунон рӯи миз чид, ки гуӣ ба намоиш гузошта аст. Ӯ пироҳани роҳ-роҳ ва бидуни гиребоне пӯшида буд, ки бар рӯи гарданаш бо гули мехии тиллоӣ баста шуда буд. Ҳамчунин, шалворе дошт, ки бо банд боло нигаҳ дошта шуда буд. Қоматаш хушку устухонӣ ва нигоҳаш ҳиҷ таносубе бо муҳити кораш надошт ва ба ранги мурдаҳо мемонд.

Вақте ҳама чизро мураттаб рӯи миз чид, пармаро ба самти сандалии дандонпизишкӣ кашид ва нишаст то дандонҳои маснуъиро сайқал диҳад. Аз зоҳираш бармеомад, ки аслан дар фикри кораш нест, вале якрез кор мекард, ҳатто замоне ҳам, ки эҳтиёҷе ба парма надошт, бо пой онро мегардонд.

Баъд аз соати ҳашт, лаҳзае аз кор даст кашид то аз тиреза осмонро тамошо кунад. Мутаваҷҷеҳи ду лошахур шуд, ки рӯи лабаи пушти боми хонаи ҳамсоя нишаста буданд то хушк шаванд. Ӯ бо ин бардошт, ки то пеш аз наҳор дубора борон шурӯъ ба бориш хоҳад кард, ба кори худ баргашт. Садои ҷиғи писари ёздаҳсолааш ҳавосашро ба ҳам рехт.

«Додо!»

«Бале?»

«Шаҳрдор мехоҳад бидунад, ки оё дандунашро мекашед?»

«Гӯяш нестам».

Дандонпизишк машғули сайқал додани дандони тилло буд. Онро ба фосилаи оринҷаш нигаҳ дошта, бо чашмони нимабоз баррасӣ мекард. Писараш боз аз утоқи кӯчаки интизор фарёд зад:

«Мегӯяд дар хуна ҳастед, чун овозатуна мешунавад».

Дандонпизишк ҳамчунон машғули баррасии дандон буд. Вақте кораш бо он тамом шуд ва онро рӯи миз гузошт, гуфт: «Беҳтар шуд!».

Пармаро дубора рӯшан кард. Чанд тикка аз як навори иттисолро аз ҷаъбаи чӯбӣ бардошт. Дар ин ҷаъба чизҳоеро нигоҳ медошт, ки ҳанӯз бояд рӯи онҳо кор мекард. Ва дубора ба сайқал додани тилло пардохт.

«Додо!»

«Бале?»

Ҳанӯз тағйире дар чеҳраи ӯ мушоҳида намешуд.

«Мегӯяд агар дандунаша накашед, бо туфанг мекушадатун».

Оҳиста ва бо ҳаракати бисёр ором педал задани пармаро мутаваққиф кард, онро аз сандалӣ дур карду ҷевони поини мизро комилан берун кашид. Дар онҷо як ҳафттир буд. Гуфт: «Бисёр хуб. Гӯяш биёду мана кушад».

Ӯ сандалиро чархонд то рӯбарӯи дар қарор бигирад ва дасташро рӯи лабаи ҷевон нигаҳ дошт. Шаҳрдор дар остонаи дар зоҳир шуд. Тарафи чапи сураташро тарошида буд вале тарафи дигар, ки варам карда буд ва дард дошт, панҷ рӯзе мешуд, ки ислоҳ нашуда буд.
Дандонпизишк дар чашмони шаҳрдор бетобии чанд шабро медид. Бо нӯги ангуштонаш чевонро баст ва ба нармӣ гуфт: «Биншинед».

Шаҳрдор гуфт: «Субҳ ба хайр».
Дандонпизишк гуфт: «Субҳ ба хайр».

Зимни ин ки васоил дохили об меҷӯшид, шаҳрдор сарашро ба зерсарии сандалӣ такя доду ҳис кард ҳолаш беҳтар шуда аст. Нафасҳояш сард буданд. Матаби фақиронае буд; як сандалии чӯбии қадимӣ, пармаи педолӣ, ҷоливонӣ бо бутриҳои серомикӣ. Рӯбарӯи сандалӣ, панҷарае буд бо пардаи кӯтоҳе то ҳадди шона аз он овезон. Вақте шаҳрдор ҳис кард, ки дандонпизишк ба тарафаш меояд, пошнаҳояшро муҳкам ба замин фишор дод ва даҳонашро боз кард.

Урелию Эсковар сари шаҳрдорро ба самти нури чароғ гирифт. Баъд аз муоинаи дандони чирккарда, бо ангуштонаш, бо андаке фишор даҳони шаҳрдорро муҳтотона баст.

Гуфт: «Бояд бидуни беҳиссӣ бикашамаш».

«Барои чӣ?»

«Чун обса доред».

Шаҳрдор ки саъй мекард лабханд бизанад, ба чашмони дандонпизишк нигоҳ карду гуфт: «Бошад».
Дандонпизишк лабханд назад. Зарфи васоили зиддиуфунишударо овард ва ҳамчунон хунсард буд. Баъд зарфи барои афкандани оби даҳонро ба пеш тела дод ва рафт то дастҳояшро дар дастшӯӣ бишӯяд. Тамоми ин корҳоро бидуни нигоҳ ба шаҳрдор анҷом медод, вале шаҳрдор тамоми муддат чашм аз ӯ барнамедошт.

Дандони хароб, як дандони ақли поин буд. Дандонпизишк пойҳояшро каме аз ҳам боз карду дандонро бо анбури доғ муҳкам гирифт. Шаҳрдор ду дастаи сандалиро муҳкам гирифта буд ва пойҳояшро бо тамоми қудрат рӯи замин фишор медод ва ҳис мекард, ки гурдаҳояш мунҷамид шуда, вале ғингаш намебаромад. Дандонпизишк фақат банди дасташро ҳаракат медод. Бе ҳеҷ кинае ва бо мулоимати нешдор гуфт: «Ҳоло бояд товони ун бист нафар куштаро пас диҳед».

Шаҳрдор садои қарач-қуручи устухонҳои анголакашро мешуниду чашмонаш пур аз ашк шуда буд. Вале то берун омадани дандон, нафасро дар сина ҳабс кард. Баъд онро аз пушти ашкҳояш дид. Дандон чунон бо дарде ки мекашид ғариба менамуд, ки азоби панҷ шаби гузаштаро фаромӯш кард.

Шаҳрдор рӯи зарфи оби даҳон хам шуд. Арақ карда буду нафас-нафас мезад. Тугмаи юниформашро боз кард ва аз ҷайби шалвораш дастмолашро берун овард. Дандонпизишк ба ӯ дастмоли тамизе доду гуфт: «Ашкҳоятро пок кун».

Пок кард. Меларзид. Вақте дандонпизшк дастҳояшро мешуст, чашми шаҳрдор ба сақфи фарсуда ба ҳамроҳи тори анкабути хокхурда бо тухмҳои анкабут ва ҳашароти мурда дар он уфтод. Дандонпизишк дастҳояшро хушк карду баргашт ва гуфт: «Биравед истироҳат карда, бо намакоб ғар-ғара кунед».

Шаҳрдор аз ҷояш баланд шуд ва ба сабки низомӣ худоҳофизӣ карду ба самти дари хуруҷӣ рафт, дар ҳоле ки пойҳояшро бар замин мекашиду тугмаҳои либосашро набаста буд. Гуфт:

«Суратҳисобро бароям фирист».

«Барои шумо ё барои шаҳр?»

Шаҳрдор ба ӯ нигоҳ накард. Дарро баст ва аз пушти парда гуфт:

«Ҳардуи ин лаънатиҳо як чизанд». (Пули шаҳр ҳамон пули ман аст. Ф.А)

Поён

#Яке_аз_ҳамин_рӯзҳо
#Гобриел_Горсиё_Моркез
#Фирдавси_Аъзам

Шаҳр ва деворҳои машкукаш

Румони тозаи Ҳорукӣ Мурокомӣ (пас аз шаш сол) баҳори имсол мунташир мешавад.

Бино ба иттилои Интишороти Шинчушо (Shinchosha Publishing) аввалин румони Мурокомӣ пас аз охирин асараш дар соли 2017 – имсол дар торихи 13 Апрел мунташир хоҳад шуд.

Аммо феълан фақат ба забони жопунӣ. Ҳанӯз ҷузъиёте дар мавриди тарҷумаи инглисии он гуфта нашудааст. Бо ин ҳол, ҷои нигаронӣ нест, тарҷумаҳо дар роҳанд.

Интишороти Шинчушо навишта аст, ки ин асар дар ду шакл; чопӣ ва диҷитол мунташир хоҳад шуд.

Гуфта мешавад нусхаи жопунии ин асар, ки “Шаҳр ва деворҳои машкукаш” унвон дорад, фарогири 1200 сафҳа аст.

Мурокомӣ 74 сол дорад ва аввалин китоби худро бо номи “Ба овози бод гӯш биспор” дар соли 1979 мунташир кард. Мурокомӣ то ба ҳол беш аз 30 асар навишта ва чандин ҷавоизи муътабарро аз они худ карда аст. Осораш ба беш аз 50 забони дунё тарҷума шуда ва миллионҳо нусха аз он дар хориҷ аз кишвараш ба фурӯш рафта аст. Сабки навиштории ӯ достонӣ, воқеагароии ҷодуӣ, илмӣ-тахайюлӣ ва фаровоқеъгароист.

#Ҳорукӣ_Мурокомӣ

“МУРҒИ АРШӢ” ДАР ТЕҲРОН БА ПАРВОЗ ДАРОМАД

Нашри “Орван” дар Теҳрон китоби “Мурғи аршӣ”-гулчини дурахшонтарин чакомаҳо дар ситоиши модарро бо шуморагони 500 нусха дар 270 сафҳа бо хати форсӣ мунташир намуд.

Китоб намунаи ашъори ҳудуди сад шоирро аз кишварҳои Тоҷикистон, Афғонистон, Эрон ва Покистон, ки бо забони форсӣ модарро сутудаанд, фароҳам овардааст.

Тарроҳии китобро духтари ҳунармандам Фархундабону бо тасвири Модар-Замин музайян сохта, ки тифлашро, ки аз осмонҳо омада, ба оғӯш мекашад.

Дар пешгуфтори китоб, ки “Чароғи рӯзгор” унвон дорад, дар бораи ангеза ва вижагиҳои ин китоб навиштаам:
“Рӯшан аст, ки Модар бо мафҳуми Ватан тавъам ва ҳаммаънист ва ҳар кас Модарашро дӯст дорад ва бар пешгоҳи ӯ эҳтиром қоил бошад, лоҷарам Меҳанашро низ ошиқона дӯст медорад.

Дар дунё шоир, нависанда, ҳунарманд ва мутафаккиреро наметавон пайдо кард, ки дар бораи бузургии ин олиҳаи меҳр сухане, асаре ва шоҳкоре наофарида бошад. Аз ин рӯ, бар ин шудам то дар ростои адои дайн бар пешгоҳи модарон ва бавижа, Модари арҷмандам ин асарро мунташир намоям.

Маҷмӯаи ҳозир аз навҳаи ҷонсӯзи Таҳмина бар марги фарзандаш-Суҳроби ял оғоз ва бо навои дилангези Суҳроби Сират-шоири ҷавони Афғонистон поён меёбад, ки модарашро ҳамтабори борон медонад”.

Дар “МУРҒИ АРШӢ” намунаи ашъори шоирони тоҷик-Устод Садриддин Айнӣ, Боқӣ Раҳимзода, Мирзо Турсунзода, Ашур Сафар, Муъмин Қаноат, Бозор Собир, Лоиқ Шералӣ, Камол Насрулло, Қувват Давлат, Зулфия Атоӣ, Муҳаммад Ғоиб, Маликнеъмат, Фарзона, Суруш, Сурайё, Фирдавси Аъзам оварда шудааст. Ашъори китоб тибқи таърихи таваллуди гӯяндагон ҷой гирифта, бархе аз вожагони гӯишӣ шарҳу тавзеҳ дода шудаанд.
Китоб аз се бахш иборат аст:
“Мурғи аршӣ”-намунаи сурудаҳои шоирони форсигӯй дар ситоиши модар-аз Фирдавсӣ то Фирдавси Аъзам,-як намуна:
Эй модари ман куҷоӣ охир,
Рӯй аз чӣ наменамоӣ охир?
Хандон зи дили замин бурун ой,
Бар гиряи зори ман бубахшой.
Рондӣ ба Биҳишт киштии хеш,
Рӯ тофтӣ аз биҳиштии хеш (Амир Хусрави Деҳлавӣ).
Бахши дуюм “Фариштаи меҳр”-суханони бузургони ҷаҳон-Суқрот, Рафаэл, Балзак, Кэнфилд Фишер, Плутарх, Виктор Гюго, Марк Твен, Фридрих Ниче, Эрнест Хемингуэй, Ҷорҷ Ҳерберт, Кайковус, Чарлз Диккенс, Саъиди Нафисӣ, Анатол Франс, Максим Горкий андар бузургии Модар, як мисол: “Қалби модар зеботарин ва ҷовидона‎тарин ҷойгоҳи фарзанд аст, ҳатто дар рӯзгоре, ки мӯй‎ҳои фарзандаш сафед шуда бошад” (Адалберт Штифтерт).
Бахши сеюм-“Модарро дил месӯзад”-зарбулмасалҳои тоҷикӣ, эронӣ, афғонӣ, арабӣ, узбакӣ, чинӣ, покистонӣ, яҳудӣ, итолиёӣ ва ҳиндиро фаро мегирад, намуна: Ҳар ончиро кӯдак наметавонад бигӯяд, модар мефаҳмад. (зарбулмасали яҳудӣ).

Рӯшанам шуд, ки беҳтарин модарномаҳоро дар адабиёти форсӣ Устод Лоиқ (Тоҷикистон), Маҳдии Суҳайлӣ (Эрон) ва Халилуллоҳи Халилӣ (Афғонистон) сурудаанд.

Банда соли 2006 дар нашриёти “Деваштич” китоби “Модарнома”-ро бо хати кириллӣ бо шуморагони 500 нусха ба табъ расондам ва “Мурғи аршӣ” такмил ва вироиши ҳамон китоб аст.

Аввалин китоби ҳикояҳоям-“Боғи шафтолу”-ро ба Падари азизам, ки меҳри сухан ва ишқи навиштанро дар дилам кишта буд, тақдим доштам, “Мурғи аршӣ”-ро ба модарам-Бибӣ Нодирамоҳ бо ин умед, ки сояи муборакашро Додор аз сари мо-фарзандонаш кам макунод, пешкаш намудаам.

Нашри ин китобро ба модарони гиромӣ ва ҳамаи ошиқони сухан саъду фаррухбод мегӯям!

Ҳафт Хони Исфандиёр

#ҲАФТ_ХОНИ_ИСФАНДИЁР

Ҳафт Хони Исфандиёр

Дар ин навиштори шогирдона ба ихтисор дар бораи осор ва аҳволи Исфандиёр-ин шоири ринду огоҳ, исёнгар, ватандӯст ва мунтақиди иҷтимоӣ ба сурати гузаро ишора хоҳад шуд ва умедворем дар оянда аз сӯи аҳли адаб таҳқиқу пажӯҳишҳои густардатару амиқе роҷеъ ба шинохти осор, андеша ва ҳунари ӯ сурат бигирад. Шоире ҷӯё ва пӯё ки бунмояи осораш чизе ҷуз дарду ранҷу ормони миллат ва ишқ ба Ватан нест.  Ривоятгари андӯҳи талхи торихие, ки мунҳасир ба худаш нест. Исфандиёр, ба пиндори мани хонанда, як шоири ҷомеашинос низ ҳаст. Ҷомеаи дирӯзу имрӯзашро бо вожаҳои оташинаш воковӣ мекунад. Аксари корҳои иҷтимоии ӯ бозтоби ҳунармандонаи ҳақоиқест, ки ё дар атрофу муҳити ӯ иттифоқ уфтода ва ё дар тӯли торих рух додаву онҳоро бо тамоми вуҷудаш ҳиссу ламс карда. Нигоҳи ӯ ба иттифоқот нигоҳи равонковона аст.